رشتهکوه دنا
دنا، کوه دنا یا رشتهکوه دنا، بلندترین و بزرگترین چینخوردگی رشتهکوه بزرگ زاگرس محسوب میشود و دارای خطالرأسی به طول تقریبی ۹۰ کیلومتر است. نام این کوه برگرفته از شهری باستانی دهنار (ده انار) در دامنه جنوبی کوه می باشد که آثار ویرانه های ان در نزدیکی روستاهای خونگاه و دشت رز شهرستان دنا مشهود است.
نام این کوه ابتدا کوه دهنار بوده و سپس به دینار و دنا تغییر یافته است. ترتیب تغییر نام این کوه در اثر زمان بدین صورت است (دهنار- دینار- دینا- دنا).کوه دنا، بام زاگرس با ارتفاع ۴ هزار و ۴۰۹ متر در استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است و یکی از۱۵۱۵قله بسیار برجسته جهان بهشمار میرود.رشتهکوه دنا ۴۹ قله بالای ۴۰۰۰ متر دارد و بیشترین مجموعه قلههای بالاتر از ۴۰۰۰ متر در ایران به این رشتهکوه تعلق دارد.
بر خلاف تصور رایج، دنا یک قله نیست؛ بلکه رشتهکوهی در زاگرس است که از شمال غربی تا جنوب شرقی کشیده شدهاست و در مرز سه استان اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد و نیز چهارمحال و بختیاری قرارداشته و به سه رشته اصلی و یک رشته فرعی عمودی توسط سه گردنه بیژن، مورگل غربی و پوتک تقسیم میگردد.
دنا از ۲۰ کیلومتری شرق یاسوج آغاز شده و تا ۷۰ کیلومتری شمال غرب در استان اصفهان ادامه مییابد. این کوه از شمال غرب (روستای کتا) آغاز و به سمت جنوب شرق (منطقه کاکان) امتداد یافتهاست که بیش از ۸۰ کیلومتر طول دارد و دارای ۱۵ کیلومتر پهنای متوسط است. بلندترین قلهٔ رشتهکوه دنا، قله بیژن۳ (قاشمستان)، ۴۴۰۹ متر ارتفاع دارد و در ۳۵ کیلومتری شمال غربی یاسوج قرار دارد. شهر سیسخت مرکز شهرستان دنا در دامن این کوه جای گرفتهاست. با توجه به طول زیاد و ارتفاعات گوناگون، بارش سالانه در این کوه از ۶۰۰ تا ۱۸۰۰ میلیمتر متغیراست و رودهای چندی از آن سرچشمه میگیرند که در میانشان میتوان از بشار، خرسان، ریگان، ماربر، مهریان، کوه گل، دیاشم، سریز، تیزاب و دژکرد نام برد.
منطقهٔ حفاظتشده
ارسباران
دریاچه پریشان و ارژن
گنو
تنگ صیاد
پارک گلستان
خورخوران
پارک ملی کویر
دریاچه ارومیه
میانکاله
توران
دنا
دریاچه هامون
ذخیرهگاههای زیستکره [یونسکو] در ایران
مرز شرقی منطقه حفاظت شده دنا از شمال شهر سیسخت مرکز شهرستان دنا شروع میشود. از مهمترین پاسگاههای محیط بانی میتوان محیط بانی خاریدون، محیط بانی روستای کره محیط بانی اب سپاه و میمند را نام برد. منطقه حفاظت شده دنا بهعنوان یک ذخیرهگاه زیستکره با وسعتی معادل ۹۳ هزار و ۸۲۱ هکتار در جنوب غربی کشور در استان کهگیلویه و بویر احمد E5121 عرض جغرافیایی و N3057 طول جغرافیایی واقع شده است.از سوی دیگر در دامنههای دنا درههای متعددی وجود دارد که پر از چشمه کوچک و بزرگ است. بسیاری از این چشمهها از زیر برف میجوشند و از دامنههای پرشیب دنا سرازیر میشوند و پس از پیوستن به یکدیگر رودخانههای سرد، شیرین و زلال بشار و خرسان را تشکیل میدهند.
- ۹۹/۰۲/۲۱